សួន ឃ្លឿយ៖ ខ្មែរក្រហមធ្វើពិធីអបអរជ័យជម្នះរយៈពេល៧យប់៧ថ្ងៃនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត
សួន ឃ្លឿយ[1] ភេទប្រុស អាយុ៦៧ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិសំរោង ឃុំចន្លាស់ដៃ ស្រុកក្រឡាញ់ ខេត្តសៀមរាប។ បច្ចុប្បន្ន ឃ្លឿយ រស់នៅក្នុងភូមិទួលប្រាសាទ ឃុំត្រពាំងតាវ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។
ឃ្លឿយ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំនិងបងប្អូនបង្កើតរបស់ខ្ញុំទាំងអស់មិនបានរៀនសូត្រទេ ដោយសារតែគ្រួសារខ្ញុំមានជីវភាពខ្វះខាត។ ខ្ញុំគឺជាកូនទី៥ ក្នុងចំណោមបងប្អូនបង្កើតចំនួន៦នាក់។ ឪពុកម្ដាយខ្ញុំប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ និងដាំដំណាំសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាព។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ ខ្ញុំបានស្ម័គ្រចិត្តចូលធ្វើជាកងទ័ពនៅក្នុងវ័យ១៣ឆ្នាំ។ ខ្ញុំបានហ្វឹកហាត់ផ្នែកយុទ្ធសាស្រ្តសង្គ្រាម អស់រយៈពេលបីខែ។ ខ្ញុំបានចេញទៅសមរភូមិមុខជាមួយកងទ័ពដទៃទៀត។ ដំបូងឡើយ ខ្ញុំមិនស្គាល់អ្នកណាសោះ។ ក្រោយមក កងទ័ពមុនៗជាច្រើននាក់ បានស្រឡាញ់រាប់អានខ្ញុំ ដូចបងប្អូន។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាកក់ក្ដៅ និងលែងសូវមានការភ័យខ្លាច។ ខ្ញុំនៅតូចណាស់។ ខ្ញុំស្ពាយកាំភ្លើងមិនផុតពីដីផង។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំមានសេចក្តីរំពឹងថាការខិតខំតស៊ូរបស់ខ្ញុំគឺដើម្បីការពារទឹកដីខ្មែរ។ មុខសញ្ញាភាគច្រើនដែលខ្ញុំវាយប្រយុទ្ធគឺនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រនៃខេត្តសៀមរាប និងឧត្តរមានជ័យ។ ខ្សែត្រៀមខ្ញុំមិនបានចល័តទៅខេត្តឆ្ងាយៗនោះទេ។
យុទ្ធសាស្រ្តមុនពេលចេញទៅវាយមុខសញ្ញាណាមួយ កងទ័ពខ្មែរក្រហមតែងតែមានគិញសម្ងាត់ទៅស៊ើបការណ៍ពីសត្រូវឲ្យច្បាស់លាស់ជាមុនសិន។ បន្ទាប់មក ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្ដើមរៀបចំកម្លាំងទ័ពចេញទៅវាយ ទ័ព លន់ នល់ នៅត្រង់គោលដៅនោះតែម្ដង។ កម្លាំងទ័ពខ្ញុំមានចំនួន៧០០នាក់។ ស្ថានភាពនៅក្នុងសមរភូមិមានការលំបាកណាស់ ដោយសារភាគីទាំងសងខាងគឺជាសាច់ឈាមខ្មែរដូចគ្នា។ យើងត្រូវប្រឈមមុខវាយប្រហារគ្នា ដើម្បីទទួលបានជ័យជម្នះរៀងៗខ្លួន។ កងទ័ពខ្មែរក្រហម និងកងទ័ព លន់ នល់ តែងតែមានចំនួនមនុស្សស្លាប់ និងរបួសប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ កម្លាំងទ័ពខ្មែរក្រហមបានរៀបចំផែនការវាយប្រយុទ្ធអស់រយៈពេលជិត៥ឆ្នាំ ទើបអាចផ្ដួលរំលំកងទ័ព លន់ នល់។
បន្ទាប់ពីទទួលបានជ័យជម្នះ ខ្ញុំរំពឹងថានឹងបានត្រឡប់ទៅរស់នៅស្រុកកំណើត ដើម្បីជួបជុំជាមួយឪពុកម្ដាយនិងបងប្អូន។ ប៉ុន្តែ សេចក្ដីរំពឹងនេះមិនបានសមតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ខ្ញុំឡើយ ព្រោះថាខ្មែរក្រហមមិនបានអនុញ្ញាតឲ្យកងទ័ពត្រឡប់ទៅផ្ទះសម្បែងជាដាច់ខាត។ កងទ័ពទាំងអស់ត្រូវនៅឈរជើងតាមមុខសញ្ញារៀងៗខ្លួនដោយគ្មានសិទ្ធិតវ៉ាអ្វីឡើយ។
ខ្មែរក្រហមបានរៀបចំពិធីដ៏ធំមួយនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត រយៈពេល៧យប់៧ថ្ងៃ ដើម្បីអបអរសាទរ ជ័យជម្នះ។ ខ្ញុំក៏បានជួបជាមួយឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំ នៅក្នុងឱកាសនោះដែរ។ ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំក៏បានបែកពីគ្រួសារម្ដងទៀត ព្រោះខ្ញុំត្រូវបញ្ជូនទៅឈរជើងនៅមុខសញ្ញា ដែលអង្គការចាត់តាំង។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ ខ្ញុំមិនបានដឹងដំណឹងពីសុខទុក្ខគ្រួសារខ្ញុំទៀតទេ។ ចំណែកឯខ្ញុំរួមទាំងកងទ័ពចំនួន៥០០នាក់ដែលនៅក្នុងអង្គភាពជាមួយគ្នា ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់ឧត្តរមានជ័យ ដើម្បីលើកទំនប់នៅបឹងស្នោរ។
កងទ័ពខ្ញុំចាប់ផ្ដើមដើរធ្វើការនៅតាមភូមិ និងពង្រឹងប្រជាជនឲ្យលើកទំនប់ ជីកប្រឡាយ ធ្វើស្រែ ដាំដំណាំ និងបង្កបង្កើនផល។ ចំពោះការហូបចុកពេលនោះ យើងមិនទាន់ជួបការខ្វះខាតនៅឡើយទេ។ ប្រជាជន រួមទាំងកងទ័ពទទួលបានអាហារគ្រប់គ្រាន់។ ខ្ញុំរស់នៅ និងធ្វើការជាមួយប្រជាជនក្នុងខេត្តសៀមរាប-ឧត្តរមានជ័យ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។
នៅពេលដែលកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមវាយចូលមកដល់ខេត្តឧត្តរមានជ័យ សហករណ៍ទាំងឡាយត្រូវរំសាយ។ កម្លាំងកងទ័ព និងកម្លាំងប្រជាជន បាននាំគ្នារត់ភៀសខ្លួនទៅតាមជួរភ្នំដងរែក។ នៅពេលដែលយើងធ្វើដំណើរដល់ភ្នំ យើងបានបែងចែកកម្លាំងជាពីរក្រុម៖ ទី១) កងទ័ពណាដែលមានប្រពន្ធកូន យើងអនុញ្ញាតឲ្យឡើងទៅលើភ្នំមុន និងទី២) កងទ័ពដែលនៅលីវ យើងត្រូវឈរជើងនៅខាងក្រោមសិន ដើម្បីវាយតទល់ជាមួយកងទ័ពវៀតណាម។
ខ្ញុំបានបន្តការវាយជាមួយកងទ័ពវៀតណាមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ យើងមិនអាចដេញកម្លាំងទ័ពវៀតណាមចេញបាននោះទេ។ ខ្ញុំក៏ត្រូវរបួសដោយសារការបាញ់ប្រហារពីកងទ័ពវៀតណាម។ កម្លាំងទ័ពដែលនៅក្បែរនោះបានសែងខ្ញុំយកទៅសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យលើភ្នំ។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំបានជាសះស្បើយ មេរបស់ខ្ញុំបានរៀបចំឲ្យខ្ញុំមានគ្រួសារ។ ប្រពន្ធខ្ញុំធ្វើការនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យនោះ។ ខ្ញុំស្គាល់គ្នាអំឡុងពេលនៃការសម្រាកព្យាបាលរបួស។
ក្រោយពីរៀបការ ខ្ញុំឈប់ទៅសមរភូមិទៀតហើយ។ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩០ តាម៉ុក ក៏បានរៀបចំភូមិឃុំនៅតំបន់អន្លង់វែង ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពឲ្យប្រជាជនមានលំនៅដ្ឋានត្រឹមត្រូវ។ ខ្ញុំ និងគ្រួសារបានសម្រេចចិត្តចូលមករស់នៅក្នុងភូមិទួលប្រាសាទ។ ប្រជាជនទាំងអស់មានការខ្វះខាតច្រើនណាស់។ ប៉ុន្តែ យើងតែងតែនាំគ្នាកសាងគ្រួសារពីបាតដៃទទេ។ ការសាងសង់លំនៅដ្ឋានគឺលំបាកណាស់ នៅពេលនោះ។ ក្រៅពីនោះ ខ្ញុំនិងគ្រួសារបាននាំគ្នាខិតខំត្រួសត្រាយព្រៃ ដើម្បីធ្វើចម្ការនិងដាំដំណាំសម្រាប់ជីវភាព»៕
អត្ថបទដោយ លី សុខឃាង
[1] សួត វិចិត្រ សម្ភាសន៍ សួន ឃ្លឿយ នៅក្នុងភូមិទួលប្រាសាទ ឃុំត្រពាំងតាវ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥។