(ព្រះវិហារ)៖ អៀម សៀម អាយុ ៥៩ ឆ្នាំ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិស្លែង ឃុំខ្យង ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។  ភាគច្រើនអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ត្រូវបានតម្រូវឲ្យធ្វើការងារពលកម្មដូចជា លើកទំនប់ ជីកប្រឡាយ ធ្វើស្រែ ស្ទូងស្រូវ ដោយជារួម និងចល័ត។

អៀម សៀម ត្រូវធ្វើការងារទាំងនោះ ដោយបង្ខំ ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ គ្មានថ្ងៃសម្រាក និងហូបចុកមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ ការហត់នឿយ និងការបង្ខិតបង្ខំចំពោះអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម អ្នកទាំងនោះត្រូវតែធ្វើការងារឲ្យហើយតាមពេលកំណត់។ អៀម សៀម បានលើកឡើងថា “មិនហើយ ត្រូវតែហើយ” សម្រាប់ការងារដែលនៅសល់ បើមិនហើយ គាត់អាចត្រូវអង្គការធ្វើបាប ដូចជាមានការចាប់ចងមនុស្សដាក់ក្នុងឡានជាដើម។

ខ្មែរក្រហមបានដាក់កម្រិត និងរឹតបន្តឹង ដល់គាត់មិនឲ្យបរិភោគនូវអ្វីដែលគាត់បានដាំដុះនោះទេ។​ គាត់បាននិយាយថា “ឃើញចាប់ គ្មានសួរនាំអីទេ”។ អ្នកដែលចាប់បានទាំងនោះត្រូវវាយដំ និងជួនកាលសម្លាប់ដោយខ្មែរក្រហម។ នាសម័យនោះមិនឲ្យមានការស្លៀកពាក់ដែលមានពណ៌អ្វី ក្រៅពីពណ៌ខ្មៅនោះទេ។

អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជាបានសួរនាំទាក់ទងនឹងដំណើរការ ការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម អៀម សៀម បានដឹងខ្លះៗ តែគាត់មិនដែលបានចូលរួម ដំណើរការនៃការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមនោះទេ។ ជាចុងក្រោយ អៀម សៀម បានគាំទ្រឲ្យមានការអប់រំ និង​ ការបង្កើតទីកន្លែងសម្រាប់ថែរក្សាឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានរៀនសូត្រ និងយល់ដឹងពីរបបដ៏ខ្មៅងងឹតមួយនេះដែលបានកើតឡើងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា៕

សម្ភាសន៍ដោយ កាត សារ៉ាត់ ថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១

អត្ថបទដោយ ស្រ៊ាង លីហ៊ួរ ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣